Aan het einde van het repetitiejaar geven we een aantal buitenconcerten in de straten van Leek. We nodigen iedereen die een instrument kan spelen uit om mee te spelen met de afsluiter van deze concerten. We spelen dan gezamenlijk het nummer “Alle Menschen werden Brüder”. Download hier de bladmuziek voor “Alle Menschen werden Brüder”. Kijk hier voor de data en locaties.
Muziek maken geeft ontspanning en plezier. Hoe leuk is het om dit te delen met een heel orkest? CMV Harmonie Leek biedt je meer dan alleen muziek! Een wekelijkse repetitie op donderdagavond, samen toewerken naar optredens, studiedagen (inclusief gezellige avonden) en de jaarlijkse afsluitende barbecue. Bij CMV Harmonie Leek maak je vrienden voor het leven!
Ben ik niet te oud om het nu nog te leren of het weer op te pakken?
Wij hebben leden in alle leeftijdsgroepen en je bent nooit te jong of te oud! Iedereen is welkom bij onze vereniging. Wanneer het mogelijk is wordt er een opleidingsorkest of ensembles gevormd om het samenspel te leren.
Meer informatie?
We maken graag kennis! Je kunt ons bezoeken tijdens onze buitenconcerten in juni en juli 2023. Wil je nu al meer informatie? Mail dan naar leekharmonie@gmail.com. We maken graag kennis!
Muziekmaken bij een harmonieorkest
Is het muziek maken op een blaasinstrument moeilijk?
Ieder instrument is anders. Met blaasinstrumenten is het moeilijke dat de tonen niet voor het grijpen liggen. Door het blazen in een instrument wordt de lucht in trilling gebracht en elke toon heeft zijn eigen aantal trillingen en dat maakt het moeilijker. In een orkest moeten alle verschillende tonen precies op elkaar worden afgestemd waardoor het een geheel wordt.
Binnen het Harmonieorkest kennen wij drie hoofdgroepen:
- Houten blaasinstrumenten waaronder ook de saxofoons vallen
- Koper blaasinstrumenten
- Slaginstrumenten
De houtinstrumenten
Deze worden ook wel het ‘hout’ van het orkest genoemd omdat ze oorspronkelijk van hout gemaakt zijn. Tegenwoordig worden ook andere materialen (bijv. kunststof of metaal) gebruikt.
De fluit:
Deze wordt ook vaak dwarsfluit genoemd omdat je deze van opzij wordt aangeblazen. Ze zijn meestal van metaal gemaakt. In het mondstuk bevindt zich een gat, door tegen de rand van dit gat te blazen onstaat de toon. Door het gebruik van kleppen (sluiten of of open houden) kun je de verschillende tonen zeer snel op elkaar laten volgen. In een Harmonie orkest wordt veelal gebruik gemaakt van de gewone (sopraan) dwarsfluit en de hoge, kleine fluit; de piccolo.
De klarinet:
De klarinet is een enkelriet-instrument. De toon komt tot stand door het in trilling brengen van een enkel rietblad en daarna de lucht in het instrument. Dit riet is een essentieel onderdeel van het instrument en is gemaakt van een op bamboe lijkende houtsoort. In een Harmonie orkest vind je vaak besklarinetten en de lagere basklarinet. Zeldzamer is de hogere esklarinet en de zeer lage contrabasklarinet.
De Hobo:
Bij de hobo wordt ook gebruik gemaakt van een riet om een toon te vormen. Hier is echter sprake van twee op elkaar passende dunne reepjes riet. De uiteinden van deze reepjes moeten zeer dun worden uitgeslepen (soms door de hoboïst zelf) en is een precies werkje. Het riet wordt daarna vastgemaakt op een korte stift die in het bovenste uiteinde van het instrument wordt gestoken. Door lucht in het instrument te blazen wordt het riet in trilling gebracht en vervolgens de in het instrument aanwezige lucht. De hobo behoord dus tot de dubbelriet-instrumenten. In een Harmonie orkest wordt vooral de gewone (sopraan) hobo gebruikt en soms de althobo (ook wel Engelse hoorn genoemd).
De fagot:
Net als de hobo behoord de fagot tot de dubbelriet-instrumenten in de verte zijn het ‘familieleden’ van elkaar. De fagot is wel ongeveer vier maal langer dan de hobo waardoor er zeer lage tonen op te spelen zijn. Om het instrument hanteerbaar te maken is de lange buis dubbelgeklapt.
De saxofoon:
Adolf Sax heeft dit instrument uitgevonden in het midden van de vorige eeuw, hij is de Belgische muziekinstrumentmaker waaraan de saxofoon zijn naam dankt. De saxofoon wordt gemaakt van metaal maar net als de klarinet wordt er voor het produceren van een toon gebruikt gemaakt van een enkelriet waardoor de saxofoon onder de houtinstrumenten valt. Er zijn zes soorten saxofoons (van hoog naar laag): de sopranino, de sopraan, de alt, de tenor, de bariton en de bas.
De koperinstrumenten
De naam koperinstrumenten heeft te maken met de legering waarvan deze instrumenten worden gemaakt, een belangrijk deel van deze legering is koper. Het instrument is een lange metalen buis (van één tot ca. vijf meter} die meermalen is gebogen om het instrument hanteerbaar te maken. De toon ontstaat door het blazen van lucht door de buis, gebruik makend van een mondstuk. Door de lucht in trilling te brengen ontstaat een toon die beïnvloed wordt door de lipspanning. Door de lipspanning is het al mogelijk een aantal natuurtonen van verschillen hoogte te vormen. Tussen deze natuurtonen is het door het verlengen van de buis mogelijk nog een aantal tussenliggende tonen te vormen. Dit verlengen van de buis gebeurt door ventielen of door een schuif (schuiftrompet of trombone).
De trompet:
De trompet behoort tot één van de hoogst klinkende koperinstrumemten en heeft een heldere toon. De buis van dit instrument is ongeveer (afhankelijk van de soort) anderhalve meter lang die zo gebogen is waardoor de lengte van het instrument teruggebracht is tot ca. 50 centimeter. De trompet wordt bespeeld door het gebruik van ventielen waardoor (samen met de lipspanning) de toonhoogte wordt bepaald.
De Hoorn:
Ook wel Franse hoorn of waldhoorn genoemd. De hoorn stamt af van de jachthoorn en heeft net als de trompet ventielen. De lengte van de buis is in dit geval maar liefst vier meter. De klank van de hoorn is rond, maar deze is door de muzikant te beïnvloeden door de hand dieper of minder diep in de beker te stoppen. De klank wordt dan dunner en scherper. De trombone of bazuin
De Bariton en Bes Bas:
De ontwerper van de sax, Adolf Sax, heeft ook de saxhoorns ontworpen, een grote familie koperen ventielinstrumenten. De buis van deze instrumenten is wijder en langer dan de andere koperinstrumenten waardoor de klank zachter maar ook lager is. Er wordt dan ook wel gesproken van het ‘laag’ of ‘zacht’ koper. De bariton staat gestemd in bes en heeft meestal drie ventielen. De Bes Bas is het grootste en laagst klinkende koperen blaasinstrument in een harmonieorkest. Uitgerust met een grote, wijde beker en een diep mondstuk klinkt de tuba warm en donker.
De trombone (of bazuin):
De trombone heeft dezelfde heldere toon als de trompet, maar omdat deze een langere buis heeft is de toon aanzienlijk lager. De trombone is zowel met als zonder ventielen te krijgen. Zonder ventielen worden de natuurtonen verlaagd door het uittrekken van een schuif waardoor de hoofdbuis wordt verlengd. Door dit schuiven kan de muzikant/trombonist van de ene naar de andere toon ‘glijden’, dit wordt een glissando genoemd.
De slaginstrumenten
Deze instrumenten worden bespeeld door erop te slaan en men spreekt ook vaak van ‘het slagwerk’. Er is een grote diversiteit in slaginstrumenten, deze zullen wij dan ook niet allemaal benoemen. Het slagwerk bestaat uit melodisch en niet-melodisch slagwerk.
Pauken:
De pauk is een slaginstrument bestaande uit een koperen ketel waarover een vel (kalfsvel of kunststof vel) is gespannen en worden bespeeld door het gebruik van drumstokken die aan het uiteinde meestal van een vilten bol zijn voorzien. Door het spannen van het vel is het mogelijk een bepaalde toonhoogte te bereiken. De pauken worden vaak paarsgewijs gebruikt, maar soms is drie of vier ook mogelijk, afhankelijk van het orkest en het te spelen muziekstuk.
Drumstel:
De naam zegt het al, het zijn een stel trommen bij elkaar die door één persoon worden bespeeld. In het midden staat de bassdrum (grote trom) die door de slagwerker met de rechtervoet door middel van een pedaal wordt bespeeld. Daar omheen staan verschillende bekkens en trommen waarop met drumstokken wordt gespeeld. De linkervoet van de slagwerker bedient het pedaal van de Hi-Hat, een bijzonder dubbel bekken. Vooral in de jazz- en popmuziek wordt het drumstel gebruikt, maar ook zeer goed mogelijk in een (harmonie)orkest.
Melodisch slagwerk:
Dit zijn instrumenten die voorzien zijn van een reeks afgestemde houten blokjes (xylofoon of marimba) of metalen staafjes (klokkenspel of vibrafoon) waardoor je er een melodie op kunt spelen. Ze worden bespeeld met stokken met een kleine bol. De slagwerker kan zelfs twee stokken in elke hand houden zodat vierstemmig gespeeld kan worden. Daarnaast zijn er nog de buisklokken, een klokkenspel waarbij er een reeks holle staven in een rek hangen die met houten hamers worden aangeslagen, deze klank doet denken aan die van een carillon.
Het harmonieorkest:
Een Harmonieorkest bestaat alleen uit blazers (klarinetten, trompetten, trombones, fluiten, hoorns, fagot, hobo, saxofoons, baritons en bassen) en slagwerkers. De instrumentale bezetting staat vast, het aantal spelers echter niet. Gemiddeld bestaat een Nederlands harmonietorkest uit 40 leden. De concertopstelling van een harmonieorkest is niet altijd gelijk, de is afhankelijk van het aantal leden en van de keus van de dirigent.
De dirigent:
Er is heel veel te zeggen over de taak van de dirigent, het belangrijkste is wel het goed klinken en artistiek vormen van de compositie. De componist schrijft een muziekstuk en de dirigent bepaalt de uitvoering er van. De dirigent is de sleutelfiguur in het geheel, hij/zij geeft aan wat het tempo en volume is van de muziek maar geeft ook veelal instructie, zodat een muziekstuk zo goed mogelijk tot zijn recht komt en leidt het orkest waardoor het publiek kan genieten van de muziek.